Bıyık altından gülme ustası Mark Twain (hele bir bakın şu bıyıklara), Lists of Note’tan aldığımız haberlere göre, pansiyonlarda çıkacak olası bir yangından insan kurtarmaya çalışan genç centilmenlerin ne tür görgü kurallarını izlemeleri gerektiğini sıralamış. İşte, önem sırasına göre yapılan liste şöyle:
Bir pansiyonda çıkan yangında kurtarma çalışmalarına yardımcı olurken, gerçek bir centilmen her zaman öncelikle genç hanımları kurtarmalıdır; şahsi beğenilerine, kurtarılacak hanımın sosyal mevkisine ya da maddi gücüne bakmadan, “Allah ne verdiyse” diyerek önüne çıkanı almalı ve onları nezaket sınırlarının içinde kalacak bir hızda dışarı fırlatmalıdır. Elbette istisnalar kaideyi bozmaz; bu durumdaki istisnalar da şunlardır:
Kurtarma çalışmaları sırasında aşağıdakilere öncelik gösterilmelidir:
1. Nişanlılar.
2. Kurtarıcının kendilerine karşı şevkatli hisler beslediği, fakat henüz bu duygularını açmadığı şahıslar.
3. Kız kardeşler.
4. Üvey kız kardeşler.
5. Yeğenler.
6. Birinci dereceden kuzenler.
7. Kötürümler.
8. İkinci dereceden kuzenler.
9. Engellilier.
10. Evlilikle akraba olan genç hanımlar.
11. Üçüncü dereceden kuzenler ve aile dostu genç hanımlar.
12. Tanımsızlar.
Pansiyondaki diğer eşyalar aşağıdaki sırada kurtarılmalıdır:
13. Bebekler.
14. 10 yaşından küçük çocuklar.
15. Genç dullar.
16. Genç evli hanımlar.
17. Yaşlı evli hanımlar.
18. Yaşlı dullar.
19. Din adamları.
20. Pansiyonda kalan diğer misafirler.
21. Kadın hizmetçiler.
22. Erkek hizmetçiler.
23. Ev sahibi bayan.
24. Ev sahibi bey.
25. İtfaiyeciler.
26. Mobilya.
27. Kaynanalar.
***
Bir diğer notu da evine girmeyi planlayan hırsızlara yazmış Mark Twain. 8 Eylül 1908’de, Mark Twain yukarda uyurken evine giren iki genç hırsız, kocaman bir büfeyi bahçeye çıkartıp kırmaya çalışmışlar. Fakat cepledikleri gümüş sofra takımlarıyla polise yakalanmışlar. Ertesi gün Twain, Dorothy Sturgis adındaki genç bir sanatçının yardımıyla aşağıdaki notu hazırlayıp kapısına asmış. Bir daha da indirmemiş. (Türkçe metin aşağıda; Letters of Note aracılığıyla.)
BİLDİRİ.
Bir sonraki hırsıza.
Evde şu an kaplama takımlardan başka bir şey yok, hiçbir zaman da olmayacak. Salonda yavru kedi sepetinin durduğu köşedeki o pirinç zımbırtının içinde bulabilirsiniz. Eğer sepeti almak istiyorsanız kedileri pirinç zımbırtıya koyun. Gürültü yapmayın — aileyi rahatsız edersiniz. Lastikleri antrede bulabilirsiniz, şemsiyelerin durduğu o zımbırtının içinde, şifonyer diyorlar sanırım ya da kameriye ya da öyle bir şey işte.
Lütfen çıkarken kapıyı kapatın!
İçten Saygılarımla,
S.L. Clemens
Bu usta yazarın Çalınan Taç, Tom Sawyer’ın Maceraları ve Seçme Öyküler adlı eserlerine İş Bankası Kültür Yayınları’ndan, Adem’le Havva’nın Güncesi ve Bir Cinayet, Bir Sır ve Bir Evlilik‘e de Yapı Kredi Yayınları’ndan ulaşabilirsiniz. Ayrıca Tom Sawyer’ın Maceraları‘nın Desen Yayınları’ndan çıkan çok hoş bir çizgi romanı mevcut. Twain’le ilgili daha farklı bir çalışma için de Joyce Carol Oates’un, beş farklı Amerikalı yazarın son günlerini hayal ettiği Vahşi Geceler!‘ini öneririz.
[…] insan kurtaran genç centilmenlere, ayrıca hırsızlara yazdığı notları okumak isterseniz buraya, ender görüntülerinden birini görmek isterseniz de buraya buyurabilirsiniz. Çalınan Taç, […]