Müzikli ve yemekli, gecikmiş bir Bloomsday kutlaması

Geçtiğimiz cumartesi, yani 16 Haziran, Bloomsday‘di. James Joyce‘un başyapıtı Ulysses‘in kahramanı  Leopold Bloom‘un 16 Haziran 1904’te geçirdiği o uzun günün anısına 1954’ten (yani kitabın 50. yıldönümünden) bu yana her yıl kutlanan Bloomsday’de (Bloom’un Günü), Joyce severler Dublin’de toplanarak Bloom’un izinden gidiyor ve kahramanın Ulysses‘te uğradığı pub’larda biralar içiyor, romandan kostümler giyiyor, hatta maratonlar düzenliyorlar.

Ne yazık ki Joyce Türkçe haberlerde kutlamalardan ziyade telif sansasyonlarıyla yer almaya devam ediyor. Nitekim bu yıl Bloomsday’i hatırlayan pek olmadı — biz de bunu fırsat bilerek birkaç gün gecikmeli de olsa Joyce’u ve destanının başkahramanı Leopold Bloom’u sevdiğimiz blog‘ların yardımıyla anmak istedik. Melville House, Ulysses‘in “Sirenler” bölümünde yer alan “The Croppy Boy” parçasının bir videosunu paylaşmış. Kitapta Dublinli ünlü bir tenör olan Ben Dollard tarafından Ormond Oteli’nde söylenen parça, eski bir İrlanda baladı. 1798’teki İrlanda Ayaklanması’na katılan talihsiz bir askerin hikâyesini anlatan parçanın Anne Byrne yorumu aşağıda.

Edebiyat eserlerinde geçen yemekleri hazırlayan Yummy Books da uzun zamandır Ulysses adına böbrekleri yenilebilecek lezzette pişirmeye çalışıyormuş. Nihayetinde bu yıl çabasından vazgeçerek romanda geçen bir başka yemeğe, Pudingler Kraliçesi’ne odaklanmış. Türkçeleştirilmiş tarifi Yemek Kültürü uzmanımız Sevillaportakalı‘ndan geliyor. Hepinize mutlu bir geçmiş Bloomsday diliyoruz.

——

Ekmek Kırıntıları

  • 450 gr kadar yumurtalı ekmek diyebileceğimiz, Türkçede belki çörek de denebilecek brioche ekmeği küçük küplere bölünece (Tamamen Koltukname tahmini ama en sade ve en sert poğaça da olabilir) 
  • 4 yemek kaşığı tuzsuz tereyağı
 Fırını 175 dereceye getirin. Yağı ekmeklerin sığacağı yayvan bir tencere ya da tavada eritin. Ekmekleri ekleyin, hepsinin yağa bulanmasını sağlayın. Sonra bir tepside (eğer üstüne pişirme kâğıdı sererseniz bulaşık yıkarken daha mutlu olursunuz) bu ekmek küplerini yağın ve fırında 15 dakika kadar pişirin, renklerinin hafif değişmesi yeterli olacaktır. Sonra soğutun, sonra da pudingleri içinde servis edeceğiniz 6 küçük kabın içine paylaştırın. Kapların 2/3’ü ekmekle kaplanmış olacak. 
 
  
Puding:
  • 1 su bardağı krema
  • 1 su bardağı tam yağlı süt
  • 2 vanilya çubuğu, ortadan ikiye ayrılmış, siyah içleri bıçakla sürtülerek çıkartılmış ve bu iç eklenecek 
  • 1/4 su bardağı şeker
  • 5 yumurta sarısı (beyazlar mereng (beze) için buzdolabında saklanmak üzere ayrılacak) 
Süt, krema, vanilya çubuklarının içini ve çubukları orta büyüklükte bir tencereye koyun (tencere çelik olsa en iyisi bizce). Farklı bir kâsede yumurta sarılarını şekerle çırpın. Burada amaç hafif kabarmış, rengi değişmiş olana dek çırpmak. Süt ve kremayı kaynamaya yakın fakat kaynamayan bir sıcaklığa getirip sonra yumurtalı şekerli karışımı çok yavaş bir şekilde ekleyin. Eklerken hızla çırpmak gerekiyor, yoksa yumurtalar istenmeyen bir biçimde pişmeye başlar (görüntü omlete dönerse durum kötü, görüntü bütünlüğü olan bir sıvı olarak kalırsa pek güzel). Bütün yumurtaları ekledikten sonra ateşten alın ve soğutun. (Koltukname olarak bu aşamada buzlu su dolu daha geniş bir kabın içine puding tenceresini oturtmayı öneriyoruz. Böylece hızlı soğuyacaktır. Arada karıştırmayı unutmayın.) Soğuduktan sonra içlerine ekmek küplerini doldurduğunuz kaplara ekmeklerin üstüne pudingi paylaştırın. 10 dakika ya da ekmekler karışımın önemli bir kısmını emene kadar bekleyin. Sonra puding kaplarını sıcak su dolu bir tepsinin içine yerleştirin. Suyun kapların yarısına geliyor olması gerekiyor ve ekmekleri pişirirken ısıtmış olduğunuz fırında yine 175 derecede 20 dakika ya da  karışım katılaşana ama halla sallayınca biraz titreyinceye kadar pişirin. Puding bu şekilde pişerken siz de kiraz kompostosunu yapabilirsiniz.
 

Kiraz kompostosu:

  • 450 gram çekirdeği çıkartılmış kiraz
  • Yarım su bardağı şeker
  • Yarım limon kabuğu rendesi 
Kiraz, şeker ve limon kabuğu rendesini orta büyüklükte bir tencereye koyun, düşük-orta ateşte kirazlar sularını salıp da bu su da az da olsa koyulaşana kadar pişirin. Puding piştiğinde ve soğuduğunda bu kompostoyu kaplara paylaştırın. Biraz artabilir. Sonra da bezenin hazırlanmasına geçebilirsiniz.  
   
Beze (Meringue)
 
  • 5 yumurta beyazı (soğuk)
  • 1/4 su bardağı şeker
  • 1/2 çay kaşığı krem tartar
 
Yumurta beyazlarını ve krem tartarı mikserinizin kasesine koyun (ya da el mikseriniz varsa uygun herhangi bir kaseye koyun). Çırıpıcıyla çırpmaya başlayın. Beyazlar köpürene dek yüksek hızda çırpın. Yavaş yavaş şekeri ekleyin ve beyaz parlak bir beyaza dönüşene ve birazını kaldırdığınızda kaldırdığınız kısım geri batmayana kadar çırpmaya devam edin. Karışım bu şekilde ilk haline göre çok daha katı bir karışıma dönüştüğünde karışımı bir krema torbasına geçirin. Pudinglerinizin her birinin üstüne bu karışımdan ortalayarak sıkın ve tekrar aynı sıcaklıktaki fırında 7 dakika kadar ya da beze altın rengi alana kadar pişirin. 
Website | + posts

Müzikli ve yemekli, gecikmiş bir Bloomsday kutlaması” üzerine 4 yorum

  1. biz de bir yazarımızı bu şekilde kutlasak, adına tarifler geliştirsek, onu düşünüp meyhaneye gitsek…
    gelecek yaza önerileri almak istiyorum.

    • Aslında Ulysses ve Joyce efsanesiyle kıyaslamamak gerek. Başka böyle günü kutlanan bir edebi karakter var mı? Ayrıca sanırım İrlanda edebiyat konusunda çok duyarlı bir ülke. Flann O’Brien festivali de yapılıyor her yıl.

      Şahsen Halit Ayarcı ya da Hayri İrdal kutlamalarına hayır demem… Bir gün tüm İstanbul saatlerini aynı anda ayarlayabilir mesela. Ankara ve İzmir için de Oğuz Atay ve İhsan Oktay Anar günleri öneriyorum… Anadolu’nun farklı şehirleri için Yaşar Kemal, Refik Halit Karay, Bekir Yıldız vb. diye devam edebiliriz.

Bir Cevap Yazın