Bilimkurgu ve fantastik edebiyatın onca örneği arasından nasıl seçeceğim diyenlerin temel adreslerinden biri, bu alanda verilen prestijli edebiyat ödülleridir. Ödüllerin çok detaylı bir listesi burada bulunabilir. Bizim aklımıza hemen Nebula, Hugo, Arthur C. Clarke ve Philip K. Dick ödülleri geliyor. Özellikle aynı sene içinde bu ödüllerin birkaçını bir arada alanlar haliyle öne çıkan eserler oluyor. Örneğin Türkçeye de çevrilmiş China Miéville‘in Şehir ve Şehir‘i 2009 ve 2010’da, aralarında hem Nebula hem Hugo hem de Clarke bulunan yedi ödül aldı. Eskilerden örnek vermek gerekirse Ursula K. LeGuin’in bir daha bir daha okuduklarımızdan olan Mülksüzler‘i de hem Hugo hem de Nebula ödüllerini kazananlardan olmuştur. Edebiyatta ödül konusu, genel olarak ödül meselesi çok tartışmalı elbette. Uzaktan bakınca bilimkurgu ve fantastik edebiyat ödülleri, nispeten okuyucuya yön verme açısından güçlü gözüküyor.
İşte aklımızda bunlar olunca 2012 Hugo Ödülleri’nin açıklanmasına pek sevindik. Çoğu ödül alan eserin internette tamamına ya da bir kısmına ulaşabiliyor olmamıza daha da çok sevindik. Burada hem ödül kazananları görebilir hem de okumak için linkleri bulabilirsiniz. Biz seçici davranıp internette bulunabilenler üzerinde duracağız. Yine de roman dalında ödülü kazanan kitabın adını verelim: Among Others (Başkalarının Arasında), yazarı Jo Walton. Hugo’nun yanı sıra 2012 Nebula ödülünü de almış.
Kitabın aksine, novella, novelette ve öykü dallarında ödül kazananları internetten okumak mümkün. Biz novelette dalındaki Six Months, Three Days (Altı Ay, Üç Hafta; yazarı Charlie Jane Anders) okumakla başladık. Türün sınırlılıklarını kendi gücüne çeviren, hem zaman hem gelecek hem de aşk ve ilişkiler üzerine çok çarpıcı bir hikâye. Koltukname okuyucularını heveslendirmek adına şunları da ekleyelim: Dünya üzerinde sadece bir kadın ve bir erkek, farklı biçimlerde de olsa, geleceklerini görebilmektedirler ve bir gün bir araya gelirler, hep geleceklerinde gördükleri ve nasıl biteceğini bildikleri bir ilişkiye en başından başlarlar. Çizgisel zamandan, tesadüflere, ilişkilerin kırılma noktalarına çok fazla ilham verici konuya bir anda ve bir sade ritimle yanaşabilen etkileyici bir hikâye. “Geleceği görebilen adamın, çok sayıda olası geleceği görebilen kadınla bir randevusu var.”
Novella dalında The Man Who Bridged the Mist (Sisi Birleştiren Adam) adlı eser ödül kazanmış. Yazarı Kij Johnson henüz yüksek lisans eğitimini sürdüren bir öğrenciymiş. Maalesef bu novella‘nın devamı Asimov’s Science Fiction‘ın ekim-kasım sayısında yayımlanacak. Şu ana kadar yayımlanmış bölümünü buradan okumak mümkün. Uzayda bir gezegeni kendilerine uygun hale getirmeye çalışan insanlar hakkında…
Kısa öykü dalında ise Ken Liu’nun The Paper Menagerie‘si (Kâğıttan Hayvanat Bahçesi) ödül almış. Hikâyenin tamamının linkte açılan pdf dosyasında okuyabilirsiniz. Ayrıca Tor ve Asimov’s SF siteleri öyküler okumak isteyenlere tavsiye edilebilir.
Son olarak ilgimizi çeken iki dal “Fanzine” ve “Grafik Öykü” oldu. Fanzine dalında SF Signal bilimkurgu okuyacağım ama hangisini diye dert yananlara ve genel olarak bu mecradan haberdar olmak isteyenler için ideal. Grafik öykü Digger‘dan (Kazıcı)şimdiye kadar altı sayı yayımlanmış. İlk sayısını internetten okumak mümkün. Bu yazıyı da Digger‘dan bir sayfayla bitirelim.
Bu arada Le Guin nelere kadir. André Gorz sevgili esinin hasta oldugunu ve hatta 5 yil omrunun kaldigini ogrendiginde, yillar sonra esine yazdigi son mektupta, neler hissettigini yaziyor “Daima gelecegi dusunerek yasamak yerine, artik nihayet simdiki zamanimizi yasamak zorunda oldugumuzu dusundum. Birlesik Devletler’den getirdigim, Ursula Le Guin’in iki kitabini okudum. Bu kararimda beni yureklendirdiler.” André Gorz, Son Mektup, Ayrinti Yayinlari, sy. 58.
Acaba hangi iki kitabiydi ya da aslinda ne fark eder?