Bir can daha eksik

“Une Vie de Moins” (Bir Can Daha Eksik), Gazze’de hayatı farklı bir dille anlatan rap parçasının adı. Müziği politik parçalarıyla tanınan Fransız rap grubu Zebda‘ya ait. 1985’te kurulan, 2003’de dağılan, 2011’de ise tekrar bir araya gelen grubun kendi bölgelerinde yerel seçimlere girip %12 oy almışlığı bile var. Hakikaten politikayla iç içeler.

Parçanın sözlerini, sıra dışı bir akademisyen olan Jean-Pierre Filiu kaleme almış. Diplomatlık yapmış, hatta savunma bakanlığına danışmanlık yapmış Filiu, aynı zamanda Sciences Po Üniversitesi‘nin Ortadoğu Çalışmaları Bölümü’nde profesör, Columbia Üniversitesi‘nde misafir hoca. Diplomasiyle akademi belki zaten birbirine uzak alanlar değiller –özellikle bazı ülkelerde– fakat Filiu durmamış, David B’yle beraber 2012 baharında bir de çizgi roman yayımlamış. Bir incelemesini Guardian‘dan okuyabileceğiniz bu çizgi romanın adı Best of Enemies (En İyi Düşmanlar).* Ortadoğu tarihini ve ABD’yle ilişkileri ele alan kitap Gılgamış Destanı’yla başlıyor.

İşte bu renkli akademisyen, Gazze’de hayatın neye benzediğini etkileyici bir biçimde anlatan bu parçanın sözlerini yazmış. Tabii bazı cepheler tepkilerini hemen göstermiş. YouTube’de “Filiu’nun propagandalarına cevap” başlıklı videolar bulmak mümkün. “Hiçbir zaman Filistin olmadı” gibi iddialar içeriyorlar. Ama biz esas parçaya dönelim. Video aşağıda. Dayanamayıp sözleri de çevirdik. Videodan hemen sonra geliyor.

Var olmayan bir ülkede doğdum

Artık benim olmayan bir toprakta doğdum

Sadece kâğıt üstünde özerk olan bir ülke

İşgal edilen, çiğnenen bir ülke

Doğduğumda sevinç çığlıkları vardı

Doğduğumda kalabalık bir kampta başka bebekler vardı

Deniz benim sınırım, benim sığınağımdı

Yerleşimcileri, ablukayı ve sefaleti unutmak içindi

Sürgün nağmeleri mırıldanarak büyüdüm

Pamuk ipliğine bağlı hayatlar arasında büyüdüm

Bu çıkmazın içinde bile direnen bir umut

Bir gün doğrulacağız ve bizim de bir yerimiz olacak

Bizim de bir yerimiz olacak

Yas tutarken unutmaya çalışırken çok hızlı büyüdüm

Sonsuz ufka bakarken büyüdüm

Ayaklarımın altında sıcak kum, beni ileriye taşıdı

O kadar büyük, o kadar güçlü olacaktım ki

Herkes beni görecekti

Dışarıya bir adım bile atmadan Gazze’de yaşadım

Şikâyet ya da pişmanlık olmadan günü gününe yaşadım

Dikenli teller, yasaklar ve tanklara rağmen

İçimde çıkıp gitme düşünü büyüttüm

İntifadanın insan dalgalarını yaşadım

Bayraklı yürüyüşleri ve grevleri yaşadım

Üstümüzden uçaklar geçerken

Tüm sesimizle tutkularımızı bağırdık

Bir serseri kurşunla öldüm

Bilinmeyen bir adam tarafından öldürüldüm

Minik silahlarıyla duran düşman gölgelerine

Sisin, dumanın arasından ateş etmenin görevi olduğunu düşünüyordu

Binlerce kişi gibi ben de öldüm

Ve önce binlerce kişi ölmüştü

Ve sonra binlerce kişi daha öldü

Ramazan’da bir sonbahar akşamı öldüm

Ama aslında yaşamak ve özgür olmak istiyordum

Özgür yaşamak

Özgür yaşamak istiyordum

* Best of Enemies, SelfMadeHero Yayınevi tarafından yayımlanmış. Bu yayınevinin Manga Shakespeare dizisi Türkiye’de Everest, Polisiye Klasikleri‘yle “Göz” Klasikleri‘yse NTV Yayınları‘ndan çıkmıştı. Best of Enemies‘le birlikte diğer dizilerine de yakında Türkçede ulaşabilmeyi umuyoruz…