TV dizileri edebiyat göndermeleriyle, içinde geçtikleri dönemle, karakterlerin oynadıkları oyunlar, hatta yedikleri yemeklerle meraklı izleyiciyi okumaya sevk edebiliyorlar. Biz de meraklarımıza yenildik ve dizilerden yola çıkan okuma listeleri hazırlamaya karar verdik. Listeler dizilerle şahsi ilgilerimizin çekiştirdikleri yerlere gidiyorlar ve her zamanki gibi katkılarınıza açıklar.
Şu sıralar, yeni sezonuna bayıldığımız The Bing Bang Theory‘nin eski bölümlerine de göz atmaktayız. Dizinin sayısız bilim kurgu ve fantastik edebiyat göndermeleri yine ilgi alanlarımızın arasındaki bilim felsefesiyle de birleşince insanı okumaya sevk eden bir Amerikan TV dizisiyle karşı karşıya olduğumuzu kabul etmek durumunda kaldık.
Diziye yabancı olanlar için kısa bir özet geçelim: Biri kuramsal, diğeri deneysel fizikçi olan iki ev arkadaşı, Sheldon ve Leonard, aktris olmak için çabalayan, ekmeğiniyse garsonlukla kazanan genç bir komşunun hayatlarına girmesiyle Yıldız Savaşları, atomaltı parçacıklar ve bilgisayar oyunları arasında geçen yaşamlarının dışına çıkmak zorunda kalırlar. Onlara mühendis dostları Howard ve Hintli astrofizikçi Rajesh eşlik eder.
Dizi iki eksende ilerliyor. İlki, asosyal ama zeki bu dört erkeğin, sosyal ama bilim insanı olmayanlarla dünya karşısında çektikleri zorluklar (kendilerine sevgili bulamamaları, hatta birinin kadınların yanında fiziksel olarak konuşamaması, vb.) İkinci ve bizce daha orijinal olan eksense, “inek”liğin ötesinde, tamamen kendine özgü bir yer işgal eden Sheldon’ın tüm dünyaya karşı mücadelesi. Mühendisliği tamirat, biyolojiyi evcilik gibi gören bu adam, sosyal bilimlere neden bilim dendiğini kesinlikle anlamıyor. Kendisi için kuramsal fizik ilk, tek ve son nokta.
Elbette dizilerin tanıdık klişelerinin içine sarılmış da olsa bu kadar bilimkurgu, fantastik edebiyat ve en önemlisi bilim ve bilim felsefesi tartışması ruhumuza iyi geldi. İşte ruha iyi gelen, The Big Bang Theory tadında kitaplar:
* Schrödinger’in Kedisinin Peşinde: Kuantum Fiziği ve Gerçeklik /John Gribbin / Çev. Nedim Çatlı / Metis Yayınları
Neredeyse her sezonda iki kere Schrödinger’in kedisinin canlı olup olmadığına dair bir espri yapılıyor ya da yaşanan romantik ikilemler bu ünlü kediyle açıklanıyor. Kuantum fiziğini aklımıza sığacak bir şekilde sunmaya çalışan yazar, sadece ünlü kediden değil, paralel evrenler dahil olmak üzere bazı kilit kavramları ele alıyormuş. Henüz okumadık ama listemize aldık.
* Büyük Çekişmeler: Bilim Tarihinden Seçilmiş On Tartışma / Hal Hellman/ Çev. Füsun Baytok / Tübitak Yayınları
“Titanların Çatışması”, “Newton Leibniz’e Karşı” ve “Doğa mı Çevre mi Freeman Mead’e Karşı” bölümlerini zevkle okumuştuk. Kesinlikle çok başarılı popüler bilim çalışmalarından biri. Aynı zamanda dizide geçen çok sayıda kavram ve tartışmayı tek kitapta okumak mümkün.
* Bilimsel Devrimlerin Yapısı / Thomas Kuhn / Çev. Nilüfer Kuyaş / Kırmızı Yayınları
Aslında belki de bu diziyle en yakından ilişkili bilimsel çalışma Kuhn’un bu ünlü eseridir. Zira bilimsel devrimlerin, bilim dünyasındaki sonradan büyük kopuşlar olarak adlandıralan anların yapısını anlamaya çalışan Kuhn, bu devrimlerin nadiren katı bilimsel gerçeklerin zorunlu olarak getirdikleri hediyeler olduğunu iddia ediyor. Bilimsel devrimleri bilimin yapılış biçimiyle, bilim insanlarının belli bir formatta eğitilmeleri ve sonra o format çöktüğünde beraberce bir diğerine gitmelerinde ve burada ne kadar anlatsak haksızlık edeceğimiz çok başka tarihsel, sosyal ve hatta tesadüfi olguyla açıklıyor. Sheldon burada Kuhn’un başka bir yüzünü göstermeye çalıştığı katı pozitivist bilim adamının bir karikatürü oluyor.
* Einstein / Jürgen Neffe / Çev. Fikret Doğan / İletişim Yayınları
Dizide adıyla sanıyla ama belki daha çok genel görelilik kuramıyla geçen fizikçilerden biri Einstein. Popüler alanda genelde aforizmalarıyla tanınan ve bilimsel devrimlerinden birinin en büyük aktörlerinden olan Einstein’ı yakından tanıyalım/okuyalım derseniz 2009 yılında yayımlanmış bu biyografi çalışması tavsiye edilebilir.
* Homo Ludens / Johan Huizinga / Çev. Mehmet Ali Kılıçbay / Ayrıntı Yayınları
Bu kadar kuramsal fizik arasında bu diziye bilgisiyar oyunlarının, Star Trek‘in, Yıldız Savaşları‘nın, World of Warcraft canavarlarının nasıl sıkışabileceğini merak edilebilir, diye düşündük. Oyun oynayan insan (Homo Ludens) herhalde The Bing Bang Theory karakterlerinin tamamını temsil ediyor. İkinci sezonda bir bölümde güzel aktris adayı ve bilimden fersah fersah uzakta olan Penny bile kendini online oyun oynamaya kaptırmış ve birçoğumuzun bir zamanlardan hatırlayabileceği evden çıkmadan günlerce oyun oynayan bir insana dönüşmüştü. İşte Metin And’ın hayatında ne yapacağına karar vermesini sağlayan kitap olduğunu söyleyen Homo Ludens, gönüllü ve özgür biçimde oyun oynamanın insan tarihindeki yerini saptıyor ve oyunu toplumsallığın içine oturtuyor.
* Avengers vs. X-Men (Avengers X-Men’e Karşı) / Marvel
Henüz okumadığımız ama çevrilse ya da buralara düşse zevkle okuyacağımız bu seri, The Bing Bang Theory‘nin neredeyse her gün ziyaret ettikleri çizgi roman dükkânındaki bir çok çizgi kahramanı aynı anda içinde barındırıyor. Eminiz Sheldon’ın bu karşılaşmada kime ne olacağına dair çok net tahminleri vardır. The Bing Bang Theory‘yi bu kadar üst üste seyredebilmemizin bir sebebi bizce Sheldon rolündeki Jim Parsons’ın muhteşem komedyenliği, bir diğeri de bu kadar bizim hayatımızın da içine girmiş çizgi kahramanları, fantastik ve bilimkurgu edebiyatından tanıdık karakterleri bölüm başına en az beşer kere geçirmesidir.
bu dedikleriniz 5 sezon önceydi. dizinin şu anki halinde bu tarz şeylere yer yok.
biz de şu sıralar eski sezonları gözden geçiriyoruz zaten. favorimiz 2. sezon.
güzel bir liste olmuş, ama cesaretiniz varsa bölümlerdeki atıfları bir derleyin. merakımdan 20dk bölümü bir buçuk saatte bitirmişliğim var. sürekli ara verip bişeyler aratmaktan..:)
[…] * Televizyondan kitaba – The Big Bang Theory […]
[…] bir diziyi seyrediyor olmaktan dolayı vicdanımız sızlıyor. Downton Abbey, tıpkı The Bing Bang Theory gibi aklımıza okuduğumuz ya da okunası bulduğumuz ama henüz okumadığımız bir seri kitabı […]
[…] ciddi bir mesele olduğuna inandık. En son The Big Bang Theory‘den ilhamını alan kitap listesinde Huizinga’nın Homo Ludens kitabından bahsetmiştik. Oyun oynayan insanın tarihine dalan bir […]
[…] Game of Thrones Downtown Abbey The Big Bang Theory […]