Müzik tarihinin unutulmazlarını, dönüm noktalarını her ay sizlerle paylaşmayı planladığımız bu bölümün, geçtiğimiz yüzyıllarla ilgili ilginizi çekecek bilgiler içereceğini ve yakın geçmişten belki unutmuş olduğunuz grupları, parçaları hatırlatarak –güzel– anılarınızı depreştireceğini umuyoruz.
1808 – Beethoven’in 5 ve 6. senfonileri ilk kez icra edildi
Tüm klasik müzik eserleri içinde en çok bilinenlerden biri olan Beethoven‘in “5. Senfoni“si, 1808 yılının 22 Aralık gününde, Viyana’da ilk kez izleyiciyle buluşmuştu. Oldukça soğuk bir günde, ısıtma tertibatı olmayan konser salonundaki performans, dönemin kaynaklarına göre pek de tatmin edici olmamış, izleyici bu sıra dışı müziğe hak ettiği takdiri göstermemişti. Oysa Beethoven, dönemin en önemli eserlerinden ikisine imza atmış, bu iki eser için dört yıldan uzun bir çalışmaya ihtiyaç duymuştu. Neyse ki tarih, bu büyük ustaya ve müziğine gerekli payeyi biçti ve o ilk performansın etkileri uzun sürmedi.
—
1965 – Beatles, Rubber Soul adlı albümü yayınladı
Beatlemania diye bir şey varsa, Rubber Soul albümünün ardından ortaya çıkmış olsa gerek. Beatles, bu albümle bilinen pop tarzlarını bir parça değiştirmiş, daha ciddi parçaları albüme dahil etmişti. John Lennon, şarkı yazarı olarak formunun zirvesindeydi ve Paul McCartney‘yle “Michelle”, “Drive My Car”, “In My Life” gibi unutulmaz başyapıtlara imza atmışlardı. Albümdeki “Girl” ve “Norwegian Wood” parçaları için, marihuananın argo isimleri olduğu suçlaması ortaya atılmış, grup elemanlarının kayıtlarda bolca esrar tükettikleri şahitlerle sabit olduğundan, muhafazakâr İngiltere basını bu konuda Beatles’ı topa tutmuştu. Ancak bütün bu tepkiler, Rubber Soul albümünün müzik endüstrisine ait paradigmaları uzun bir süre için değiştirmesine ve tüm zamanların en iyi albümlerinden biri olmasına engel olmamıştı.
—
1967 – Otis Redding bir uçak kazasında hayatını kaybetti
Otis Redding, kilise korosunda başlayan başarılı bir şarkıcı kariyerine sahipti. Soul müziğin önemli seslerinden biri haline gelmek için çok uğraşmış olsa da, 1967 yılına kadar, asıl müzik tüketicisi kitleyi oluşturan rock’n roll sever beyazlarca keşfedilmemişti. Aretha Franklin’in sesinden tanınan ve sevilen “Respect”, Redding’in de adının duyulmasını sağlamıştı. Ancak 1967, aynı zamanda bu efsanevi soul şarkıcısının hayatının son bulduğu yıl da oldu. Cleveland’da katıldığı bir televizyon programından ertesi gün Wisconsin’de vereceği konsere giderken, özel uçağının düşmesi sonucu hayatını kaybetti. Göle düşen uçaktaki 7 kişiden sadece biri kurtulmuştu.
Ölümünün ardından, “I’ve Been Loving You Too Long”, “Respect”, “Satisfaction”, “Try a Little Tenderness”, “Sittin’ on the Dock of the Bay” gibi parçaları büyük satış rakamlarına ulaşmış ve onu soul müziğin ikonlarından biri haline getirmişti.
—
1978 – Orhan Gencebay ilk kez TRT’de parçalarını seslendirdi
Orhan Gencebay, 60’lardan itibaren Türkiye’de arabesk müziğin en popüler isimlerinden olmuştu. Türkiye’de devlet organizasyonunun hiç hazzetmediği bir müzik olan arabesk, sadece Orhan Gencebay’ı değil, topyekün tüm arabeskçileri dışlamıştı. Hatta 70’lerin ortasına kadar okullarda türk müziği eğitimi bile yasaktı. TRT de elbette bu yasağa uygun şekilde, adı arabeskle anılan müzisyenleri ekrana da, mikrofona da yaklaştırmıyordu. Elbette ki, yasaklar, bu müziğin toplumda gördüğü geniş kabulü ve beğeniyi gölgeleyemedi. Kanallar arası rekabetin olmadığı bu yıllarda her nasılsa, TRT bir ilke imza atarak, bir zamanlar bünyesinde kadrolu sanatçı olan Orhan Genebay’ı bir yılbaşı programına dahil etti. 1978’in 31 Aralık gecesi, Orhan Gencebay, TRT’de “Hatasız kul olmaz” ve “Yarabbim” parçalarını seslendirdi. Ancak yaklaşmakta olan darbe ve sıkıyönetim, arabesk üzerindeki baskıyı gevşetmeyecek, arabesk, Turgut Özal cumhurbaşkanlığı dönemine dek daha on yıl zincirlerinden kurtulamayacaktı.
—
1983 – Michael Jackson’ın 14 dakikalık “Thriller” videosu MTV’de ilk kez yayınlandı
Michael Jackson, 1982 yılında altıncı stüdyo albümü Thriller‘ı yayınlamıştı. Albüm sayesinde Jackson, MTV’nin siyahlara uyguladığı adı konulmamış sansür perdesini kaldırmış, beyaz sarayda başkan Reagen’la tanışmaya kadar bir dizi kapıyı açmıştı. Albümün çıkışından yaklaşık bir yıl sonra, Jackson bu kez müzik videolarına bambaşka bir bakış açısı getirecek 14 dakikalık bir yapımla ortaya çıktı. Albümle aynı adı taşıyan, bugüne kadar dört milyar kez seyredildiği hesaplanan ve Guinness Rekorlar Kitabı tarafından tüm zamanların en başarılı videosu seçilen “Thriller”, 2 Aralık 1983 tarihinde MTV’de ilk kez yayınlandı. Eski Playboy güzeli Ola Ray‘in de rol aldığı bu kısa müzikal filmde Jackson’ın giydiği kırmızı ceket, uzun yıllar onun alamet-i farikası olmuştu.
