Geçtiğimiz haftalarda bir arkadaşımız bizimle Tolstoy’un tek video görüntülerini paylaştı. Eserlerini okuduğumuzda bambaşka bir çağa ait olduğunu hissettiğimiz, günlük hayattaki fotoğraflarını görmenin bile ilginç geldiği bu büyük yazarın hareket ettiğini izleyebilmek, kelimenin tek anlamıyla garip bir deneyimdi.
Daha önce de Fitzgerald’ı yazı yazarken gördüğümüzde benzer şeyler hissettiğimizi hatırlayınca, klasik yazarların ender video görüntülerinden bir derleme hazırlama fikri geldi aklımıza. (Yaptığımız araştırma sırasında Flavorwire’ın elbette çoktan böyle bir liste hazırladığını gördük ama bizim çalışmamız bağımsızlığını koruyor.)
Görüntülere geçmeden önce önemli bir not: Ahmet Hamdi Tanpınar‘ın, Lütfi Akad’ın 1959 tarihli Zümrüt filminde figüran olarak rol aldığı söylenir. Akad’ın Selim İleri‘ye aktardığı üzere, Tanpınar’ın “Çolpan İlhan’ın güzelliğini görmek için” sete uğradığı doğrudur fakat kamera karşısına geçip geçmediği hâlâ bir tartışma konusu. Bu görüntüyü maalesef internette bulamadık.
Daha da fazla uzatmadan, huzurlarınızda, hareketli olarak görmeyi hiç beklemediğiniz yazarlar:
Bu iki bölümlük videoda, Tolstoy’u Yasnaya Polyana’da 80. doğum gününü kutlar ve gündelik hayatına devam ederken izliyoruz.
Halide Edip Adıvar
Halide Edip Adıvar’ın Sultanahmet Mitingi’ndeki konuşması. Ses kaydı görüntünün üstüne sonradan eklenmiş gibi görünüyor ama Adıvar’ı 1:10’dan sonra görebilirsiniz.
Mark Twain’in tek görüntüsü olan bu kayıt, 1909’da, Twain’in ölümünden bir yıl önce, Thomas Edison tarafından yazarın Connecticut’taki evinde çekiliyor.
F. Scott Fitzgerald, Paris’teki bir evin bahçesinde yazı yazıyor…
George Orwell, radyoda çalışmasına ve 50’lere kadar yaşamış olmasına rağmen tek bir ses kaydı ya da video görüntüsü bulunmayan bir yazar. Ta ki bu Pathé videosu keşfedilene kadar. Ünlülerin ünlü olmadan önceki hallerini gösteren videoda Orwell 50. saniyede, Eton Koleji’nde okul arkadaşlarıyla beraber yürürken, uzaktan görünüyor. Soldan dördüncü.
Anne Frank
1941’de çekilen bu videoda, Anne Frank pencereden komşuları olan gelin ve damadı izliyor.
1927’de yapılan bu röportajda Sherlock Holmes‘un yaratıcısı kendisine sık yönlendirilen iki soruyu yanıtlıyor: meşhur dedektifi nasıl yarattığı ve spiritüalizmi nasıl keşfettiği.
Ve işte, en acı görüntülerden biri. Nietzsche, ölüm döşeğinde.
Reblogged this on Meyziyade-Pencereden Bakmak and commented:
lev nikolayeviç tolstoy…
[…] http://koltukname.com/2013/08/16/klasik-yazarlarin-ender-goruntuleri/ […]
[…] yazdığı notları okumak isterseniz buraya, ender görüntülerinden birini görmek isterseniz de buraya buyurabilirsiniz. Çalınan Taç, Tom Sawyer’ın Maceraları ve Seçme Öyküler adlı […]
[…] atmanızı tavsiye ederiz. Tolstoy’un ender bir video görüntüsünü merak edenleri ise buraya alalım. (Open Culture […]