Joan Didion'dan okuma listesi • Koltukname

Romanlarının yanı sıra kurgu dışı metinleriyle de çağımızın en önemli yazarlarından sayılan Joan Didion, tam bir defter tutkunuydu. Brainpickings’de gördüğümüz alıntıda da söylediği gibi, defter tutmaktaki amacı “hiçbir zaman yaptığım ya da düşündüğüm şeylerin gerçeklere dayanan bir kaydını tutmak değildi.” Peki neden yazıyordu?

Neden yazıyordum? Elbette hatırlamak için ama tam olarak neyi hatırlamak istiyordum? Yazdıklarımın ne kadarı gerçekte yaşandı? Herhangi biri yaşandı mı? Neden defter tutuyorum? Bu konularda kendini kandırması çok kolay. Yazı yazma dürtüsü kışkırtıcı bir dürtü; aynı dürtüye sahip olmayanlara açıklaması imkânsız; sadece tesadüfen, ikincil olarak, bir dürtünün kendini haklı çıkarma süreci olarak yararlı. Sanırım bu dürtüye doğuştan sahip olunuyor ya da olunmuyor. Benim beş yaşından beri yazı yazma ihtiyacı duymama rağmen kızımın hiçbir zaman bu duyacağını sanmıyorum; çünkü o harikulade bir şekilde şanslı ve karşısına çıkanları kabul eden bir çocuk; hayatı olduğu gibi seviyor, uyumaktan korkmuyor, uyanmaktan korkmuyor. Özel defter tutan insanlar bambaşka bir türden, her şeyi inatla yeniden düzenlemeye çalışan, yalnız insanlar; endişeli ve şikâyetçiler, anlaşılan doğuştan itibaren bir kayıp hissiyle yaşayan çocuklar.

Elbette defter tutmaya bu kadar önem veren yazarın notlarının arasında bir yerde en sevdiği kitapların listesi de bulunacaktı. Didion hakkında bir belgesel çeken Susanne Rostock ve yazarın yeğeni Griffin Dunne sayesinde Brainpickings’de paylaşılan ve fotoğrafını yukarıda görebileceğiniz liste şöyle:

Silahlara Veda / Ernest Hemingway / Çev. Mehmet Harmancı
Zafer / Joseph Conrad / Çev. Armağan İlkin
Gerrillalar / V.S. Naipaul / Çev. Selahattin Erkanlı
Paris ve Londra’da Beş Parasız / George Orwell
Wonderland / Joyce Carol Oates
Uğultulu Tepeler / Emily Brontë / Çev. Naciye Akseki Öncül
İyi Asker / Ford Madox Ford / Çev. Gökhan Sarı
Yüzyıllık Yalnızlık / Gabriel Garcia Márquez / Çev. Seçkin Selvi
Suç ve Ceza / Fyodor Dostoyevski / Çev. Mazlum Beyhan ya da Ergin Altay
Appointment in Samarra / John O’Hara
The Executioner’s Song / Norman Mailer
Henry James’in Romanları: Washington Meydanı (Çev. Fatih Özgüven), Bir Kadının Portresi (Çev. Necla Aytür-Ünal Aytür), The Bostonians, Güvercinin Kanatları (Çev. Roza Hakmen), The Ambassadors, The Golden Bowl, Daisy Miller (Çev. Gülümser Ağırer Çuhadar), Aspern’in Mektupları (Çev. Hasan Fehmi Nemli), Yürek Burgusu (Çev. Necla Aytür)
Speedboat / Renata Adler
Go Tell It on the Mountain / James Baldwin
Notes of a Native Son / James Baldwin
The Berlin Stories / Christopher Isherwood
Toplu Şiirleri / Robert Lowell
Toplu Şiirleri / W.H. Auden
Toplu Şiirleri / Wallace Stevens

Birçok “en sevilenler” listesinde karşımıza çıkan klasik isimleri içermediği, içerdiği yazarların da ilk akla gelen kitaplarını içermediği için sıradışı bir liste sayılabilir bu. Türkçede ulaşabileceğiniz kitapların her zamanki gibi yayınevi bağlantılarını verdik. Türkçede ulaşılamayanlar da belki bu vesileyle yayıncıların dikkatini çekerler.

Didion’ın kendisi de ne yazık ki Türkçeye fazla çevrilmiş bir yazar değil. En önemli kitaplarından O Yılın Büyüsü, Burcu Tümer çevirisiyle Arkadaş’tan yayımlanmış ama artık sadece sahaflardan ulaşılabiliniyor. Domingo Yayınları ise bir güzellik yapıp geçtiğimiz yılın sonunda, yazarın genç yaşta kaybettiği kızı hakkındaki kitabı, Mavi Geceler‘i Püren Özgören çevirisiyle yayımladı.

Başka yazarların kitap listelerine göz atmak isterseniz Donald Barthelme için buraya, Selim İleri ve Aykut Ertuğrul için buraya, Didion’ın listesinde bir numarada yer alan Ernest Hemingway içinse buraya bakabilirsiniz.