Klasik eserlerin elyazmaları

11 Temmuz 20146 Temmuz 2014 koltukname2 Yorum

Elyazmaları güzeldir. Elyazısı kullanımının günbegün azaldığı tablet ve akıllı telefon dünyasında elyazmaları değerlidir. Günümüzde, yazarın eserinin özgün kopyasının, yani yazarın bilgisayardaki Word belgesinin kendi içinde (yani metnin içeriği haricinde) bir değeri olduğu söylenemez. Böylece zaten zaman geçtikçe değerlenen elyazmaları, giderek nadir bir nesneye dönüştükleri için de değerlenirler.

Aşağıda, günümüzde hâlâ sevgiyle ve ilgiyle okunan klasik eserlerin elyazmalarından bir seçki bulabilirsiniz. Ne kadar “çağ dışı” kalacak olursa olsun, zamansızlığını her daim koruyacak bir seçki.

Not: Kitapların Türkçeleri için resmin altında isimlerinin üstlerine tıklayabilirsiniz. (Flavorwire aracılığıyla.)

Ağustos Işığı - William Faulkner — *Ağustos Işığı* – William Faulkner

Devamı »

Sanatçı, müzisyen ve yazarların pasaportları

7 Şubat 201324 Temmuz 2013 koltukname1 yorum

Herhalde en ilginç kimlik belgesi pasaport olsa gerek. Diğer belgelerden farklı olarak yalnızca şahsi bilgilerinizi değil, nerelere ne sıklıkta gittiğinizi, hatta en rahatsız şartlar altında çekilmiş fotoğraflarınızı da belgeliyor. Hele bir de Türkiye gibi, her ülkenin vize istediği bir ülkenin pasaportuna sahipseniz, sayfalarınız rahatlıkla dolup taşabiliyor.

Başkalarının pasaportlarını karıştırmak da büyük zevk verir insana. Hele de ait olduğu dönem ya da ülke itibariyle kendimizinkinden biraz farklıysa… Flavorwire’ın derlemesi sayesinde şimdi Joyce‘tan Fitzgerald’lara (F. Scott ve Ella), sanatçı, müzisyen ve yazarların eski pasaportlarına göz atabiliyoruz.

Devamı »

Yeni bir çeviriyle Ulysses; Matisse’in gözünden Ulysses

26 Haziran 201226 Mayıs 2015 sevillaportakali2 Yorum

joyce'un kaleminden leopold bloom — Joyce’un kaleminden Leopold Bloom

James Joyce’un Ulysses‘inden Leopold Bloom adına kutlanan Bloomsday’dan bahsetmiştik, hatta kutlarken yemek isterseniz puding tarifi bile çevirmiştik. Bloomsday’in Türk basınında yeterince yer almadığından dert yanıyorduk ki, Kaya Genç‘in 22 Haziran’da Sabah Kitap‘ta yayımlanan bu yazısıyla az biraz teselli bulduk. Genç, “70’lik telif hakları üzerine” adlı yazımızda sorduğumuz, “Ulysses‘i tekrar çevirtmeye hangi yayınevi cesaret edecek? Ve buna gerek var mı?” sorularına kısmen yanıt veriyor ve Türkçeye yeni bir Ulysses çevirisinin kazandırılacağını bildiriyor: Yazar Armağan Ekici, 2008 yılından bu yana Joyce’un başyapıtının çevirisiyle uğraşmaktaymış. Hangi yayınevinden çıkacağı belirtilmeyen (yazarın yayıncısı ve yakın zamanda Giacomo Joyce‘u basmış olan Sel Yayıncılık söz konusu olabilir mi?) kitabı, yayımlanışının 90. yılı olduğu için 2012 Bloomsday’ine yetiştirmeye çalışmışlar fakat mümkün olmamış — roman yaz sonunda raflardaki yerini alacakmış. Merak edenler için, Devamı »

Müzikli ve yemekli, gecikmiş bir Bloomsday kutlaması

18 Haziran 201218 Haziran 2012 koltukname4 Yorum

Geçtiğimiz cumartesi, yani 16 Haziran, Bloomsday‘di. James Joyce‘un başyapıtı Ulysses‘in kahramanı Leopold Bloom‘un 16 Haziran 1904’te geçirdiği o uzun günün anısına 1954’ten (yani kitabın 50. yıldönümünden) bu yana her yıl kutlanan Bloomsday’de (Bloom’un Günü), Joyce severler Dublin’de toplanarak Bloom’un izinden gidiyor ve kahramanın Ulysses‘te uğradığı pub’larda biralar içiyor, romandan kostümler giyiyor, hatta maratonlar düzenliyorlar.

Ne yazık ki Joyce Türkçe haberlerde kutlamalardan ziyade telif sansasyonlarıyla yer almaya devam ediyor. Nitekim bu yıl Bloomsday’i hatırlayan pek olmadı — biz de bunu fırsat bilerek birkaç gün gecikmeli de olsa Joyce’u ve destanının başkahramanı Leopold Bloom’u sevdiğimiz blog‘ların yardımıyla anmak istedik. Melville House, Ulysses‘in “Sirenler” Devamı »

Yazarlar, uyumayın

15 Mayıs 201217 Ocak 2014 koltukname3 Yorum

Yazıyla gecenin ilginç bir ilişkisi vardır (belki Zezine bir sonraki “Gece” sayısında buna da değinir). Franz Kafka, Marcel Proust, James Joyce, Oğuz Atay… hepsi de geceleri yazmayı tercih etmeleriyle tanınır. Melville House’un haberine göre, yeni bir araştırma uykulu zihinlerin daha özgürce düşünebildiklerini ortaya çıkarmış — ancak bu yalnızca gece için değil, genel olarak uykulu olduğunuz tüm zamanlar için geçerli. Scientific American şöyle diyor:

Albion Koleji’nin psikoloji bölümünde asistan profesör olan Mareike Wieth ile meslektaşları çalışmaya katılanları, Gündüzlük Gecelik Anketi’ne verdikleri yanıtlara göre “gündüz tipi” ve “gece tipi” olmak üzere ikiye ayırdı (ortalarda puan alanlar –katılımcıların yaklaşık yarısı– araştırmaya dahil edilmedi). Wieth katılımcılardan üç tane analitik problem, üç taneDevamı »

Joyce’un telif tartışmaları uzadıkça uzuyor

9 Şubat 20122 Eylül 2014 koltukname3 Yorum

Doğum günü unutulsa da, James Joyce telif hakları tartışmalarıyla gündeme gelmeye devam ediyor. Sabit Fikir‘deki habere göre, Joyce’un yeni keşfedilen çocuk hikâyesi The Cats of Copenhagen (Kopenhag Kediler) Dublinli Ithys Press tarafından özel bir baskıyla satışa sunulmuş. Yayınevinin sitesindeki açıklamaya göre de, kitap 5 Eylül 1936 tarihli mektupta yazılan özgün hikâyeden hazırlanmış. Toplamda 200 baskı yapılmış ve bunların 26’sı mektubun tıpkıbasımı 170’i numaralı baskı, geri kalan 4’ü ise satışa sunulmuyor. Tıpkıbasımların fiyatı 1200 avro, geri kalanıysa 300. (Yapı Kredi’nin tıpkıbasımlarının pahalılığından şikâyet ettiğimiz için suçlu hissettik kendimizi bir an — ama yalnızca bir an.)Devamı »

İyi ki doğdun James Joyce

2 Şubat 2012 koltukname4 Yorum

Koltukname’de henüz yazarların doğum günlerini kutlama gibi bir alışkanlık edinmedik (henüz’e dikkat), fakat yakın zamanda kitaplarının telif haklarının kalkmış olmasıyla ses getiren yazarın 130. doğum günüyle ilgili pek bir yazıya rastlamayınca bir istisna yapabileceğimizi düşündük. Evet, bugün, İrlandalı yazar James Joyce’un 130. doğum günü. İyi ki doğdun Joyce!

Yazarın, bildiğimiz kadarıyla hiç Türkçeleştirilmemiş Finnegans Wake‘ten bir bölüm okumasını buradan dinleyebilirsiniz. (Daha Devamı »

70’lik telif hakları üzerine

17 Ocak 20126 Ağustos 2012 koltukname9 Yorum

Günümüzde kabul edilen Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu‘na göre, yazarların teliflerinin kalkması için ölümlerinin üzerinden 70 yıl geçmiş olması gerekiyor. Aslında bu, Avrupa Birliği’nin belirlediği bir süre. Türkiye, 1990’ların ortasında, Avrupa Birliği’ne girme süreci dahilinde kendi telif hakları yasasını onlarınkiyle uyumlu hale getirerek aynı şartları kabul ediyor. Bugün basılmayan birçok yazarın eski çevirilerine ulaşılabilmesinin sebebi de yakın bir süre öncesine kadar böyle bir yasanın mevcut olmayışı zaten. Hatta eskiden çeviri edebiyatın daha çok basılmasının sebebi de yabancı Devamı »