2013, direnişin, skandalların, kısacası genel olarak siyasi gündemin kültür-sanat gelişmelerinden daha ağır bastığı bir yıl oldu. Biz de Koltukname olarak ne yazık ki sizlerden istemediğimiz kadar uzak kaldık. Yine de sanat candır, diyerek, bu heyecan dolu yılı geride bırakırken siz sevgili okurlarımıza 2013’te haşır neşir olduğumuz albümler, filmler ve kitaplardan bir demet sunmak istedik. Sevillaportakalı, Optimusminimus ve Koltukname olarak naçizane listemizi kitapla sonlandırıyoruz. İşte 2013′te bizi heyecanlandıran kitaplar. (Diğer yılların listelerine buradan ulaşabilirsiniz.)
Eksiklik gideren derlemeler: Kitaplar ve Sigaralar ile Neden Yazıyorum / George Orwell / Çev. Levent Konca / Sel Yayıncılık
George Orwell’in kurgusal kitapları Türkçede Can ile İthaki damgasıyla çıkıyor. Ama gazete yazıları, eleştirileri ve mektuplarının tamamı dört devasa cilt eden yazarın kurgu dışı metinlerini nedense iki yayınevi de basmıyordu. Sel Yayınları, geniş külliyatın en bilindik metinlerini içeren iki kitapla, Kitaplar ve Sigaralar ile Neden Yazıyorum‘la bu hazineye bir giriş yapmış bulundu. Çok da iyi oldu.
Yarının klasiği: Mel’un / Selim İleri / Everest Yayınları
Selim İleri, bu son romanında bizim büyük tavırsızlığımızı yazıyor. Hiçbir meselede irade gösterememek, prensiplere göre değil, günün şartlarına göre hareket etmek bizim lanetimiz mi? Yoksa bir patoloji mi? İlaç mı kullanmalı? Toplumun çocukluğuna mı inilmeli? Öldürülen şehzadelere, haremağalarına, yazılamayan tarihlere, basılamayan kitaplara ya da çoksatar yazarlara mı sormalı? Belki de Abdülhak Hamid’den istemeli cevabı: “Bayım, daha yakın zamanda şair-i azamdınız. Şimdi adınızı anan yok. Bu başarının sırrı nedir?
Hukukun, estetik algısının, değer yargılarının, hatta tarihin her gün yeni baştan yaratıldığı yalan bir ülkede Sayru Usman, anlamaya çalışan bir zavallı. Mel’un son yılların en önemli kitaplarından biri. Yıllar geçtikçe daha çok hatırlanacağına şüphemiz yok.
“Yok yok,” dedirten bir ilk roman: Gündelik Felaket Teorileri / Marisha Pessl / Çev. Algan Sezgintüredi / Siren Yayınları
Komplo teorileri, kovalamacalar, gizli örgütler… Polisiye ile gençlik kitaplarından izler… Dahası, bir kitap meraklısını sevince boğacak edebiyat göndermeleri… Marisha Pessl’in bu ilk romanında yok yok. Sayfa sayısı gözünüzü korkutmasın, romana bir daldınız mı içinden bir daha çıkamayacaksınız.
Sonuncu olmadığını umduğumuz roman: Bir Son Duygusu / Julian Barnes / Çev. Serdar Rıfat Kırkoğlu / Ayrıntı Yayınları
Pek sevdiğimiz Julian Barnes’ın, 2011 yılında Man Booker Ödülü’nü alan son romanı, 2013’te Türkçe okurlarıyla buluştu. Bir Son Duygusu, Belleği, belleğin insana oynadığı oyunları irdeleyen, dokunaklı bir kitap. Kendisi küçük, etkisi büyük romanlardan. Barnes’ın hissettiği “son duygusu”nun romancılığının sonu anlamına gelmeyeceğini umuyoruz.
İnsana kitapları sevdiren kitap: Açıklamalı Notlarıyla Sherlock Holmes, I. Cilt / Sir Arthur Conan Doyle, Ed. Leslie S. Klinger / Çev. Kaya Genç-Berrak Göçer / Everest Yayınları
Filmler, diziler derken son yıllarda kitapçılar da Sherlock Holmes öyküleriyle dolup taşmaya başladı. Bir kısmı, kitap isimlerinin bile uydurulmuş olduğu, göz ardı edilmesi gereken baskılarken, Can ve İş Bankası gibi yayınevlerinden çıkanları dikkate değer. Ama bu yıl Everest’ten çıkan Açıklamalı Notlarıyla Sherlock Holmes, baskı ve edisyonuyla gerçekten takdire şayan. Özel kâğıt, renkli baskı ve özgün çizimleriyle insana kitapları sevdiren bir kitap.
Eski bir konuya taze bir yaklaşım getiren çalışma: Dünya Neden Var? / Jim Holt / Çev. Ebru Kılıç / Aylak Kitap
Kitabın ismindeki soruya verilecek teolojik ya da felsefi çok sayıda cevap olabilir. Herkes için doyurucu bir yanıt bulmak pek olası değil. Zaten tek ve mutlak bir yanıtın olması da düşünülemez. Yazarımız da bu yanıtların neler olduğunu ararken, günümüzün önemli filozof ve bilim adamlarına sohbet amaçlı ziyaretler yapmayı, bizi de yanında götürmeyi tercih ediyor. Sorunun yöneltildiği kişilerden, zaman zaman oldukça sıradışı, mesela evrenin bir bilim deneyinden ibaret olabileceği gibi yanıtlar gelmiş. Kitabın sonunda net bir cevap almayı umuyorsanız, hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz. Zaten bu arayıştaysanız, bakmanız gereken kitabın “kutsal” sıfatlı olması daha doğru olur.
[…] okurlarımızdan birine, aşağıdakilerden istediği bir kitabı göndereceğiz. Başlıklar, 2013’ten Kalanlar // Kitap ve Gezi Kitaplığı listelerimizdendir, kitaplarla ilgili düşüncelerimizi bu bağlantılardan […]
[…] de birbirini andırıyor. Daha önce “2013′ten Kalanlar” bölümümüzde de dediğimiz gibi, yok yok, dedirten, içine bir kere daldınız mı bitirmeden çıkamayacağınız bir […]
[…] gideren derlemeler” başlığı altında paylaştığımız Orwell kitaplarıyla listemizdeydi. Bu yıl da eksikliğini hissettiğimiz önemli bir klasiği, Harper Lee’nin Bülbülü […]