Melville House’un haberine göre, Amerika (ve dünyanın) en büyük yayınevlerinden Penguin, yüklü avanslar almalarına karşın kitapları teslim etmeyen kimi yazarlarına dava açmış. Öne çıkan adlar şöyle:
Prozac Toplumu‘nun yazarı Elizabeth Wurtzel, 2003’te, “depresyonla başa çıkabilmeleri için gençlere bir kitap” yazmak için 100.000 dolara anlaşmıştı. Penguin Wurtzel’in 33.000 dolarlık avansını (en az 7500 dolar faizle) geri vermesini istiyor.
Blog yazarı Ana Marie Cox, 2006’ta “bir sonraki siyasi eylemci neslinin komik bir incelemesi”ni yazmak için anlaşmış ve 81.250 dolarlık avansı (ve en az 50.000 dolarlık faiz) için dava edilmiş durumda. Penguin sözleşmesinin toplamı 325.000 dolar ediyordu.
The New Yorker dergisinde yazan Rebecca Mead, Penguin’in iddiasına göre yayınevine 20.000 dolar (ve en az 2000 faiz) borçlu. Mead 2003’te “dergi yazılarını derlemek” için 50.000 dolarlık bir anlaşma yapmıştı.
İşin ilginç yanı, davalı bazı yazarların Penguin’e çeşitli kitapları teslim etmiş olmaları. Rebecca Mead’in durumunda Penguin Press, anlaşmasının yine 2003 yılında yapıldığı One Perfect Day: The Selling of the American Wedding (Mükemmel Bir Gün: Amerikan Düğününü Satmak) adlı kitabı basmış bile. (Açıkçası zaten dergi yazılarından derlenecek bir kitabın tesliminin neden bu kadar uzun süreceğini de anlamadık.)
Elbette kitap sözleşmeleri her iki tarafa da çeşitli sorumluluklar yüklüyor. Yine de yayıncılık, bire bir insan ilişkilerinin el üstünde tutulduğu, kurum-insan ilişkisine baskın geldiği bir alandır. Yayınevinin yazarlardan avansları geri istemeleri, hele hele dava açmaları gerçekten istisnai bir durumdur. (Yazarlık söz konusu olduğunda havada büyük rakamların dönmesinin de istisnai bir durum olduğuna daha önce değinmiştik.) Bu hem Türkiye’de hem de yurtdışında geçerli. Nitekim en büyük yazar temsilcilerinden biri olan Trident Media Group bünyesindeki Robert Gottlieb, “Eğer Penguin bunu Trident’in yazarlarından birine yapsaydı onlara taslak göndermeyi hemen durdururduk,” demiş. The New York Observer‘a göre de “yayıncılık sektörü daha çok bir sektör gibi davranmaya başladı” yorumunu yapmış.
Penguin’in dava açtığı tüm yazarların listesi, sözleşmelerinin ayrıntılarıyla birlikte burada. Diğer büyük yayıncıların Penguin’in izinden gitmeyeceğini, bu davaların “moda”ya dönüşmeyeceğini umuyoruz.
[…] ( koltukname.com aracılığıyla) 28 Eylül […]